Column: euthanasie

Column eerder gepubliceerd in het tijdschrift Inspiratie

Wim Beurskens Op een dag kom ik bij één van mijn kankerpatiënten. Tegen de dochter die hem altijd verzorgt zegt hij ik wil even met de dokter alleen praten. En tegen mij dokter, ik wil euthanasie. Deze vraag komt niet als een verrassing. Hij heeft een ongeneeslijke vorm van longkanker. De tumor drukt op de luchtpijp. Bestraling bracht maar even verlichting. Zijn toestand gaat achteruit. Hij eet nauwelijks meer en valt veel af. In rust is hij nog niet benauwd, maar veel kan hij toch niet meer doen. Pijn heeft hij niet en pijnstillers krijgt hij dus nog niet.

Ik kan wel aanvoelen waarom hij mij juist vandaag deze vraag stelt, maar ik wil het toch graag van hemzelf horen. Pijn zou ik nog wel kunnen verdragen, maar ik wil niet stikken. Ik wil nu euthanasie, omdat ik niet wil wachten tot het zover komt . Toch vindt hij het leven nu met zijn kinderen nog wel waardevol. Hij ervaart dagelijks de liefde, waarmee zijn dochter voor hem zorgt en hij voelt dat deze fase in zijn leven voor haar belangrijk is. Het is een afscheid waar hij de zin van inziet. Maar ook voor haar wil hij niet dat zij een afschuwelijk einde zou moeten aanzien.

Ik heb deze afspraak met hem gemaakt als jij vindt – dus niet, als ik vind – dat het niet meer gaat, dan zeg je dat tegen mij en dan zorg ik dat je van je benauwdheid weinig of geen last meer hebt. Ik regel het zo, dat je me altijd kunt bereiken. Meestal is de angst om te stikken groter dan dat het werkelijk voorkomt, maar een dergelijke statistische geruststelling is zeker onvoldoende. Ook bij deze patiënt is het niet tot zo’n crisis niet gekomen. Het moment dat wat morfine hem goed zou doen heb ik zelf moeten aangeven. Onze harde afspraak gaf hem al rust.

De katholieke kerk zou het er niet mee eens zijn dat een dokter op een dergelijk euthanasieverzoek inging. Zij is het evenmin eens met een botte weigering. De geneeskunde mag het lijden verlichten, zelfs als het leven hier onbedoeld mee zou worden verkort, zo heeft de kerk bij herhaling in de laatste decennia gesteld. Verder ziet zij geen spirituele waarde in het weigeren van alle medische hulp in het laatste ziekbed. Een passende pijnbestrijding helpt om het sterven bewust mee te maken, iets waaraan in de traditie veel waarde wordt gehecht. Het is zeker niet: hoe minder morfine, des beter het sterven. Ook mijn patiënt kon daardoor op waardige wijze sterven met een kaars op de borst, zoals de Russen het uitdrukken als iemand rustig sterft.