Preken of compassie?

Voor mij is Jezus niet alleen een spectaculair verhaal of het verhaal waarop onze cultuur is gebouwd, maar het verhaal zonder welk wij niet kunnen bestaan. Het geeft er de zin en de vreugde aan. Het gaat hierom en nergens anders om in ons leven. Er is geen andere weg.

Jezus heeft ons verteld dat het bestaan liefde is. Dat wij liefde gevoelen tot God en naarmate die sterker wordt raakt onze verhouding met de medemens ook meer doordrongen van liefde. Waar die verhouding daarbuiten nog meer van volloopt is allemaal zonder betekenis, want de schepping is gemaakt van liefde. Andere bouwstenen zijn er niet.

Gebruik je andere bouwstenen, dan gaat het vroeg of laat mis, want dan kom je in de landstreken van het onwerkelijke. Dan geraak je buiten het bestaan. Dat kan leiden tot gruwelijke crises en met name de westerse cultuur heeft niet het houvast te bieden waardoor mensen zichzelf of elkaar kunnen redden.

Feitelijk zien we dit aan het enorme aantal psychologische problemen in onze tijd. Mensen bivakkeren in de Tweede Kamer om hulp te krijgen want alle instanties worden overspoeld en raken verstopt. Dat komt allemaal door dit gebrek aan realisme, want mensen zoeken het waar het niet te vinden is.

Niettemin zijn dit formele uitspraken. Ze gaan over verkondigen of preken. Het is een kale analyse die niets overdraagt. Het is als het lezen van de catechismus, het helpt nergens voor. Om de liefde te kennen moet je verliefd zijn. Genezing is een ervaring dat je weer in deze orde thuis gekomen bent.

Daarom is de katholieke kerk ook een feestkerk. Iedere dag is er wel wat te vieren. Of het nu een heilige is of een martelaar. Het zijn dan meestal mensen die ook de weg kwijt geweest zijn. Ze waren soms zo blij met die ervaring van genezing en liefde dat ze er hun leven voor wilden geven.

Laatst had ik een journalist op bezoek die me vroeg hoe ik dan dacht die overdracht aan te pakken. Als er weer eens een oorlog komt? Of het coronavirus? Er zit wel iets in het “nood leert bidden”. In de spreekkamer merk ik wel dat mensen open staan voor van  alles en nog wat, als de lijdensdruk –sorry voor het woord- maar erg hoog is. Compassie, het Karuna van de Boeddha. Mede-lijden. Dat vergt wel veel van een behandelaar, geestelijke of dokter. Hij moet het onderscheid kunnen maken tussen zijn en hebben. Overdracht van kennis, preken, verkondigen hoort in het domein van het hebben. Empathie en compassie horen bij het zijn.

Wim Beurskens